Қазақстанда жеке мектептер санының тұрақты өсуі жалғасуда. Білім министрлігінің мәліметінше, соңғы бес жылда олардың саны екі жарым еседен астамға артты. Ең көп ақылы мектептер Алматы, Астана және Шымкент қалаларында, сондай-ақ коттедждермен қарқынды салынып жатқан елді мекендерде ашылды.
Мен — Максим Беляковпын, Саилет веб және мобильді әзірлеме студиясының негізін қалаушы әрі директорымын. Соңғы екі жыл бойы білім беру саласына арналған ақпараттық технологиялар шешімдеріне назар аудардым. Көбінесе ішкі құрылым әлсіз буын болып шығатынын көріп жүрмін. Бұдан басқа, біз әртүрлі салалардағы нарықтың алыптары үшін — «Лукойл Любрикантс Орталық Азия», WWF, Қазақстан Темір жолы және ҚР Ұлттық Картографиялық Қоры үшін 50-ден аса цифрландыру мен автоматтандыру жобаларын жүзеге асырдық.
Мемлекеттік қолдау жеке мектептердің дамуына көмектеседі. Олар гранттарға үміттене алады және субсидиялар ала алады. Мемлекеттік білім беру стандарттарына сәйкес жұмыс істейді, сонымен қатар өз бағдарламаларын енгізеді. Менің ойымша, осы жағдайда ата-аналар ақы төленетін балама таңдауға бейім болады. Олар балаларды мемлекеттік мектептерден жеке мектепке ауыстырады, онда олар білім берудің заманауи тәсілдерін іздейді. Ата-аналар қауіпсіздікке, қызмет сапасына және академиялық тыныштыққа бағдарланады. Осылайша, жеке мектеп білім алу орны ғана емес, сондай-ақ белгілі бір мәртебе белгісі болып табылады.
Шынында көптеген мектептер мықты педагогикалық концепциямен ашылады. Мектеп басшыларының оқытушылық әдіс-тәсілдер мен тәрбиелік бөліктер туралы түсінігі бар. Алайда мектептің ұйым ретінде жүйелі түрде көру жетіспейді. Бұл дегеніміз: мектепте балалар, мұғалімдер, сыныптар, тіпті ақпараттық технологиялардың шешімдері бар болғанымен, оларды біртұтас жүйеге біріктіретін процестер жоқ деген сөз.
Жеке мектептер күтулерге сай келуге және төлемдерге лайықты болуға тырысады. Олар қазірдің өзінде түрлі сандық платформаларды пайдаланады, ал «жүйелердің» енгізілуі секілді орын алғандай көрінеді. Бірақ мұндай құралдар көбінесе мемлекеттік емес мекеменің өзіне алатын жауапкершілік деңгейіне сәйкес келмейді. Шын мәнінде, бұл жүйе қатты жүктелген, өзара нашар байланысқан, мұғалімдерге қолайсыз, ата-аналарға ашық емес және әкімшілік үшін ресми болып келеді. Нәтижесінде, бұл төлем жасаушылардың күтуінен өзгеше жұмыс істемейді.
Мектепті басқару үшін жалпы көріністі көруге маңызды. Оқушылар тобын қалай қалыптастыратынын түсіну керек, өтініштер қай жерде жоғалады, ата-аналар қай кезеңде қарсылық білдіреді, неге кейбір топтар басқаларға қарағанда тезірек толады. Мұғалімдердің қайсысы шаршап кеткенін, кестеде қандай кедергілер пайда болатынын, команда ішінде жүктемені қалай бөлетінін көре білу қажет. Әсіресе мектеп белсенді дамып келе жатқанда мұны ақыл-ойдың күшімен қадағалауға болмайды.
Маған мына жерде нақтылау керек сияқты: жасанды интеллект мұғалімдерді ауыстыру үшін емес, басқарушыларға көмек көрсету үшін қажет. Ол үлгерімнің төмендеуін көрсетеді, тәуекелдерді проблеманың туындауына дейін анықтайды, үрдістегі әлсіз жақтарды көрсетеді. Бірақ бұның бәрі дұрыс жұмыс істеу үшін алдымен мектеп дайын болуы тиіс. Ішкі ахуал шатасып тұрса, ешқандай жасанды интеллект көмектесе алмайды. Менің міндетім — алдымен негіз құра отырып, оған сүйену мүмкіндігін жасау. Егер жүйе дұрыс жұмыс істейтін болса, жасанды интеллект әкімшілерге ғана емес, оқушыларға да пайдалы бола алады. Мұндай жағдайда технологиялар практикалық тұрғыда жұмыс істеп, мектепті басқаруға көмектеседі. Бізде мысал болды: оқушы бірнеше күн сабаққа қатыспады, кейін қайтып келіп, жасанды интеллект тренажёры көмегімен жылдам бағдарлама бойынша ілесіп кетті. Өзі тақырыптарды ұсынды, тапсырмалар берді, прогресті бақылап отырды. Міне, дәл осында оның құндылығын көремін.
Тұрақты өтінім ағымы мен күшті брендпен ерекшеленетін мектептер де уақыт өте келе бірдей сұрақтарға тап болады: өсу процесін қалай басқару керек? Оқушылар қайда жоғалтып жатырмыз? Қабылдау кезінде конверсияның неліктен төмендеп бара жатқаны? Команда жұмысының шынайы тиімділігі қандай?
Бұл сұрақтардың жауабы педагогикада емес, басқаруда жатыр. Мен сенімдімін: 2025 жылы мектеп — бұл тек қана оқу бағдарламасы мен мұғалімнен құралған нәрсе емес. Бұл жүйелілікті талап ететін бизнес-модель. Қандай да бір бизнесте болғанындай мұнда процестің маңызы зор, ол ашықтық пен жауапкершілікті бөлу, сандық контур құру және деректер негізінде басқару мүмкіндігі. Ал бізге белгілідей, деректер болғанда жасанды интеллект те болады. Осындай құралдар баланың үлгерімі қашан төмендейтінін байқайды, мұғалімдер жүктемесі артқанда түзету ұсынады, ыңғайлы күнтізбелерді құруға көмектеседі және мектептегі қателіктерді дер кезінде көрсетеді. Олар тоқсан соңында емес, үздіксіз ата-аналардан және оқушылардан кері байланыс жинайды. Басшылық жыл сайын сауалнама нәтижелеріне қарап емес, жедел әрі дәл жауап береді. Мұның барлығына әсер етеді: балаларға да, ұжымға да.
Біз Саилетте жеке мектептерге арналған автоматтандырылған жүйелерімізді іске қосамыз. Өтініш қалдырыңыздар — идеяңызды нақты өнімге айналдыруға көмектесеміз!